Właściwa obsługa samochodu wiąże się z wieloma ważnymi decyzjami, a jedną z nich jest wybór właściwej lepkości oleju silnikowego. Wybór lepkości oleju może mieć znaczący wpływ na ogólne osiągi, trwałość i wydajność pojazdu. Z tego artykułu dowiesz się, czym jest lepkość, oraz w jaki sposób jest ona mierzona – pomoże Ci to podjąć optymalną decyzję przy wyborze właściwego oleju do swojego pojazdu.

LEPKOŚĆ

Zrozumienie lepkości
Lepkość jest miarą grubości oleju i łatwości jego płynięcia w różnych temperaturach. Oleje silnikowe naturalnie stają się cieńsze (mniej lepkie) po podgrzaniu i gęstnieją (stają się bardziej lepkie) po ochłodzeniu. Oleje o niskiej lepkości zwykle zapewniają lepszą ochronę silnika w niskich temperaturach. Oleje o wysokiej lepkości zazwyczaj lepiej utrzymują wytrzymałość filmu olejowego, zmniejszając tarcie i łagodząc zużycie, chroniąc silniki w wysokich temperaturach.

Pomiar lepkości
Lepkość mierzy się przy użyciu znormalizowanego systemu opracowanego przez organizację SAE (Society Automotive Engineers). Oleje i płyny dzielą się na określone klasy lepkości i rodzaje olejów, przy czym dwa główne typy to jednosezonowe (monograde) i wielosezonowe (multigrade).

Monograde (jednosezonowy) np. SAE 30
Oleje jednosezonowe są często stosowane w samochodach zabytkowych i klasycznych. Starsze pojazdy posiadają cechy, które nie występują w nowoczesnych samochodach, w tym m.in. wyższa temperatura robocza silnika, niższe obroty maksymalne, a to sprawia, że ich wymagania dotyczące smarowania są wyjątkowe.

Lepkość oleju jednosezonowego jest oznaczona pojedynczą liczbą (np. 30) a olej ma za zadanie spełnienie jednego wymagania zgodnie z klasyfikacją SAE J300. Lepkość olejów jednosezonowych mierzy się wyłącznie w temperaturze 100°C i nie określa się jej dla chłodniejszych zimowych warunków, oznaczanych jako „W”.

Multigrade (wielosezonowy) np. SAE 5w30
Oleje wielosezonowe są stosowane w bardziej nowoczesnych silnikach ze względu na ich wszechstronną konstrukcję i wydajne działanie w szerokim zakresie temperatur. Oleje wielosezonowe muszą spełniać dwie specyfikacje lepkości. Są one oznaczone literą „W” i dwiema liczbami, np. 5w30. Litera „W” oznacza zimę (winter), a poprzedzająca ją liczba (np. 5) oznacza lepkość oleju w niskich temperaturach. Niższe liczby wskazują, że olej przepływa łatwiej w niskich temperaturach, co jest korzystne dla szybkiego smarowania silnika podczas rozruchu na zimno i oszczędzania paliwa w niskich temperaturach. Druga liczba (np. 30) oznacza lepkość oleju w temperaturze roboczej. Wyższe liczby oznaczają bardziej lepki olej, który nadaje się do zastosowań wysokotemperaturowych.

Zazwyczaj, lepkości olejów wielosezonowych grupujemy według drugiej liczby, ponieważ jest to lepkość oleju w temperaturze roboczej, a wiele olejów nigdy nie będzie pracowała w temperaturze tak niskiej, w jakiej jest testowana. Lepkość oleju wielosezonowego to połączenie wydajności w niskich i wysokich temperaturach.

Tworzenie oleju
Millers Oils to niezależny blender gotowych do użycia olejów silnikowych, które powstają poprzez zmieszanie olejów bazowych i dodatków w celu stworzenia produktów spełniających specyfikacje OEM. Jednymi z głównych cech olejów silnikowych są: ochrona przed zużyciem, dbanie o utrzymanie silnika w czystości, i określone właściwości temperaturowo-lepkościowe. Właściwości każdej mieszanki zależą od użytego oleju bazowego, mineralnego, syntetycznego lub w pełni syntetycznego, oraz różnych dodatków.

Wybrane dodatki

• Modyfikatory lepkości pomagają olejowi utrzymać optymalną lepkość w różnych temperaturach i ciśnieniach.
• Środki przeciwzużyciowe, takie jak ZDDP, pokrywają części silnika, chroniąc je przed tarciem i zużyciem.
• Inhibiotry korozji i rdzy zapobiegają tworzeniu się ich na metalowych częściach silnika.
• Detergenty usuwają osady i szlamy, mogą one zmniejszać wydajność i osiągi silnika.
• Dyspergatory usuwają zanieczyszczenia i osadzają je w systemie filtracyjnym.
  
  

WYMAGANIA PRODUCENTA

Ochrona silnika

Jednym z głównych powodów wyboru właściwej lepkości oleju jest zapewnienie właściwej ochrony silnika, szczególnie podczas zimnego rozruchu. Używanie oleju o lepkości zbyt wysokiej w stosunku do temperatury oznacza, że olej nie będzie przepływał wystarczająco szybko, aby nasmarować silnik (wystarczająco szybko dotrzeć wszędzie tam, gdzie powinien), co może spowodować trudności w uruchomieniu samochodu. To prowadzi do zwiększonego zużycia paliwa, ale przede wszystkim – nadmiernego zużycia się podzespołów, które z czasem może spowodować znaczne uszkodzenie silnika. Z kolei olej o lepkości zbyt niskiej dla danego silnika, także może skutkować niewystarczającym smarowaniem (brak możliwości wytworzenia wymaganego ciśnienia oleju), prowadząc do podobnych problemów.

Gdy silnik pracuje i osiąga temperaturę roboczą, lepkość oleju staje się równie istotna. Stosowanie oleju o odpowiedniej lepkości zapewnia odpowiednie smarowanie ruchomych części silnika, zmniejszając tarcie i zapewniając wystarczającą jego ochronę.

Oszczędność paliwa
Wybór odpowiedniej lepkości oleju to nie tylko ochrona silnika, ale także wpływa na zużycie paliwa i osiągi silnika. Zbyt lepki olej może powodować dodatkowy opór, zwiększając zużycie paliwa. Zbyt niska lepkość oleju może nie zapewniać smarowania niezbędnego do uzyskania optymalnej wydajności.

Interwał wymiany oleju
Rekomendowane okresy między wymianami oleju różnią się znacznie w zależności od szeroko zakrojonych badań i testów producentów samochodów. W większości przypadków zalecany okres między wymianami uwzględnia standardowe warunki eksploatacji, a w zależności od sposobu użytkowania samochodu, należy go odpowiednio dostosować. Na przykład, podczas pracy w trudniejszych warunkach, takich jak ekstremalne temperatury lub warunki jazdy obciążające podzespoły, w tym także krótkie podróże z częstym wyłączaniem i ponownym uruchamianiem silnika, należy znacznie skrócić interwał.

Współczesne rozważania
Producent samochodu, rekomendując właściwą lepkość oleju musi wziąć pod uwagę nie tylko parametry silnika, ale także przepisy prawne związane z ochroną środowiska.

Ustawodawstwo
Ponieważ ustawodawstwo dotyczące celów w zakresie emisji i wydajności staje się coraz bardziej rygorystyczne, coraz popularniejsze stają się nowe oleje syntetyczne o niższej lepkości, zapewniające lepszą oszczędność paliwa. Te nowsze oleje nie są kompatybilne wstecznie ze starszymi specyfikacjami.

Układy oczyszczania spalin
Urządzenia kontroli emisji (układy oczyszczania spalin) służą do regulacji i eliminacji emisji potencjalnie niebezpiecznych substancji z silników. Jeśli posiadasz samochód z silnikiem Diesla wyposażony w filtr cząstek stałych (DPF), musisz stosować olej o niskiej zawartości SAPS (popiół siarczanowy, fosfor i siarka). Używanie zwykłego oleju, który nie jest odpowiedni dla urządzenia kontroli emisji, może spowodować zablokowanie filtra DPF. W nowoczesnych silnikach benzynowych także występuje filtr cząstek stałych – GPF, który także wymaga oleju o obniżonym poziomie SAPS.

Zwiększone zapotrzebowanie na olej
Nowoczesne silniki wymagają olejów, które są trwałe i wystarczą na dłuższe przebiegi między przeglądami. Jednak, wydłużone okresy międzyobsługowe, cieńsze, syntetyczne oleje i częstsze stosowanie silników z turbodoładowaniem o mniejszej pojemności (downsizing) mogą przyczynić się do większego zużycia oleju, czyli zjawiska zwanego potocznie jako „branie oleju”. W nowoczesnych silnikach miski olejowe są zazwyczaj mniejsze, więc spadek poziomu oleju może mieć bardziej szkodliwe skutki, a zjawisko brania oleju może występować częściej. Dzieje się tak dlatego, że olej wolniej stygnie w misce olejowej (jest go mniej), co oznacza, że jest gorętszy przez dłuższy czas, a to powoduje, że szybciej się rozkłada i utlenia – czyli szybciej traci swoje właściwości, a w efekcie gorzej chroni silnik.

Dokonanie właściwego wyboru
Jeśli masz trudności ze znalezieniem odpowiedniego oleju do swojego pojazdu, Millers Oils WhichOil? – a więc narzędzie pomocy w doborze oleju, zapewni profesjonalną rekomendację na podstawie wymagań Twojego pojazdu. Może to być jeden, lub wiele olejów, które będą pasować do silnika Twojego pojazdu w oparciu o zalecenia OEM, co więcej – z różnych gam. Wybór oleju odpowiedniej serii Millers Oils (Trident Professional, XF Premium, EE Performance) zależy od konkretnych wymagań kierowcy. Więcej informacji na temat oferowanych przez Millers Oils gam olejów silnikowych znajdziesz w tym artykule.

Zdarza się, że w danym samochodzie mogą być stosowane oleje o różnych lepkościach, wszystkie zgodne z rekomendacją i specyfikacją producenta samochodu.

W zależności od samochodu do którego dobierasz olej, wybór może być łatwiejszy, lub bardziej skomplikowany.

Jako przykład, weźmy np. Volkswagen (VW) (EU) Golf VIII, CD1 (2019- ) Golf VIII 1.5 TSI (96 kW) PF [2020 – ]. Producent dopuszcza w tym modelu WYŁĄCZNIE stosowanie oleju o lepkości 0w20, spełniającego normę VW 508 00 / 509 00. W naszej gamie jest jeden taki olej. Wybór jest więc prosty: olej Millers Oils XF PREMIUM C5 VW 0w20.

Jednak, wśród nowych aut różnych marek, bywa często tak, że producent rekomenduje olej o najnowszej normie (i zazwyczaj najniższej lepkości), ale dopuszcza także stosowanie olejów ze starszymi normami, i o wyższej lepkości. Przykładowo: BMW (EU) X5, G05 / F95 (2018- ) X5 xDrive40i PF [2019 – ]. W tym samochodzie można stosować zarówno najnowszy olej 0w20 z normą BMW LL 17FE – Millers Oils XF PREMIUM C5 C6 0w20 , jak i 0w30 z normą BMW LL 12 FE ( Millers Oils XF PREMIUM C2 0w30 ), ale także 0w30 ( Millers Oils XF PREMIUM C3 VW 0w30 ), 5w30 ( Millers Oils XF PREMIUM C2 C3 5w30 lub EE PERFORMANCE C3 5w30 ) , a nawet 5w40 ( XF PREMIUM C3 5w40 lub EE PERFORMANCE C3 5w40 ) z normą BMW LL-04.

Jak wtedy dobrać właściwą lepkość? Oto podstawowy przewodnik.
Bardziej lepkie oleje (z wyższą drugą liczbą) mogą być bardziej odpowiednie dla:

• Pojazdów o większym przebiegu, w których wyższa lepkość może zapewnić lepszą ochronę.
• Silników pracujące w wysokich temperaturach.
• Pojazdów używanych w sposób wykorzystujący moc silnika w znacznym stopniu (dynamiczna jazda).
• Starszych pojazdów.
  

Mniej lepkie oleje (z niższą drugą liczbą) mogą być bardziej odpowiednie dla:

• Pojazdów wymagających większej oszczędności paliwa – ze względu na mniejszy opór komponentów.
• Silników pracujących w zimnym klimacie.
• Nowoczesnych konstrukcji.
  
  

Nie dotyczy to jednak każdego samochodu. Nadrzędnym kryterium przy wyborze oleju silnikowego jest jego norma OEM. Zawsze zapoznaj się z instrukcją obsługi pojazdu, a jeśli nadal nie masz pewności, skontaktuj się z zespołem pomocy technicznej Millers Oils w celu uzyskania rekomendacji. Zdarza się, że producenci samochodów, kilka lat po rozpoczęciu produkcji, dochodzą do wniosku, że pierwotnie rekomendowana specyfikacja oleju nie była najlepszym wyborem, i informacja w instrukcji nie jest aktualna. Zazwyczaj, nasz konfigurator doboru oleju uwzględnia te zmiany.

Podsumowując, wybór właściwej lepkości oleju dla Twojego pojazdu ma bezpośredni wpływ na ochronę silnika, jego osiągi i oszczędność paliwa. Dokonanie właściwego wyboru to krok w kierunku zachowania właściwej kondycji pojazdu. Aby mieć pewność, że Twój pojazd będzie działał sprawnie i przetrwa próbę czasu, zasięgnij porady kompetentnego specjalisty. Choć fora internetowe / grupy są często bardzo pomocne, nie ufaj im całkowicie – zdarzają się tam (i to nie tylko sporadycznie!) zupełnie nietrafione rekomendacje.

Nasz wewnętrzny zespół wsparcia technicznego oferuje rekomendacje i porady, skontaktuj się z nimi pod adresem: info@millersoils.pl lub poprzez formularz na naszej stronie.